Henüz gerçekleşmemiş bir olayın olasılığı nedir? Misal, elimizde cetvelle geze geze insanların boyunu ölçüyoruz. 100 kişiyi ölçtük hepsinin boyu 2.20’den kısa çıktı. 1000 kişi yine öyle, 10.000 kişi yine öyle. Sabrımız ve bu işe ayıracak zamanımız tükendi, ne yapacağız? Demek Continue reading
Hikaye bu ya, düzgün bir ongen üzerinde (sol ortadaki köşede) bir kurt var. Kurt her defasında yazı-tura atıp ongen üzerinde ya saat yönünde ya da saat yönünün tersinde 1 yandaki köşeye gidiyor. Biz de bu ongen üzerinde bir kuzuyuz, can Continue reading
Deney yapmak zor iş. Gani gani cevap bekleyen soru var ama kaynaklar kısıtlı, ve neredeyse hiç bir zaman kaynakları esnetemiyorsunuz, elinize ne tutuşturulduysa o. Misal elimizde 7 çeşit gübre, 7 farklı çiftlik ve her bir çiftlikte farklı gübre verebileceğimiz üç Continue reading
Hileli bir parayla yazı-tura oynayalım, ve diyelim paranın yazı gelmesi ihtimali $p$. Eğer $p=0.5$ olsaydı paramız hilesiz olurdu ama bizimkisi değerini bilmediğimiz bir $p$. Misal $p=0.3$ ise parayı 10 kere attığımızda ortalamada 3 kere yazı gelir, 20 kere atarsak 6 Continue reading
Kendi bilincimizi tanıdığımız kadarıyla, sanatçı olmanın ölçülebilir sayısal bir girdisi yok. Sanatçılık “Yazmak zorundaydım yoksa çıldıracaktım” dedirtecek kadar bilincimizin derinliklerinde. Bir takım sanatçıların kafasına elektrotlar bağlayıp ilham perisinin neler söylediğini keşfedecek bir teknoloji de henüz bilmiyoruz. O yüzden bildiğimiz yerlerden, Continue reading
Yakınlarda lotoda 1-34-35-36-37-38 çıkmış, olasılık gündeme gelmiş, o zaman gün bugündür yazayım. Olasılık çok garip bir konu. Hayata çok yakın, o yüzden aslında herkes oldukça iyi bilir temel prensiplerini ama çok da incelikli bir konu, profesyonel matematikçileri bile kolaylıkla madara Continue reading
“İnsanların ve hayvanların altı üstü farklıdır, önü ve arkası da farklıdır, ama sağı solu aynıdır, yani üç eksenden sadece biri simetri özelliğini taşır. Oysa, (kökleri de ağacın parçası olarak görürsek) ağaçlar her üç eksen için simetrik. Hiçbir işe yaramayan gözlemlerimden Continue reading
Her cümle aslında kelimelerden kelimelere bir yolculuk: Cümleleri peşpeşe ekleyerek yazıp çizdiğimiz düşünceler, hikayeler de aslında kelimeler uzayında bazı kelimeleri birbirine bağlayarak oluşturduğumuz kelime ağları. Bu yüzden her hikayenin, her düşünce akışının bir geometrisi var. E o zaman Continue reading
Yapay zekayla ilgili öngörülen felaket senaryolarına biraz bilimsel altyapı sunmak istiyorum bu akşam. Olayların çığrından çıkması için yapay zekanın “bir şekilde bilinçlenip” sonra da bize düşman olması şart değil, çok daha matematiksel sorunlar yaşanabilir. Yanlılık sorunu bunlardan bir tanesi. Modern Continue reading
Önceki yazının linki şöyle dursun. Evet, yazı dizisinin asli hedefine geldik. Hikayenin önceki bölümleri şimdi söyleyeceklerimin yolunu yapmak içindi, bugün önceki bölümlerden aldığımız destekle yapay zekanın teorik çerçevesini ve bu çerçevenin temel inceliklerinden birisini anlama vaktidir. Elimizde tahmin etmeye çalıştığımız Continue reading